Predispositie en pre-existentie: wat vergoedt de wederpartij? | Juridisch Bureau Letselschade & Gezondheidsrecht (2025)

Wanneer u een ongeval overkomt en u lijdt hierdoor letselschade speelt uw medische voorgeschiedenis een belangrijke rol. Lees hieronder waarom dat zo is.

Medische voorgeschiedenis na een ongeval

Uw medische voorgeschiedenis is belangrijk wanneer u letselschade oploopt. Vaak zijn letselschadezaken namelijk stukken complexer dan het verhaal van oorzaak en gevolg (u hebt een ongeval en lijdt daar schade door). Er kan sprake zijn van predispositie of pre-existentie van uw klachten. Soms betekent dit dat u recht hebt op minder schadevergoeding. Maar lang niet altijd!

Het verschil tussen predispositie en pre-existentie

Claimt u een schadevergoeding voor letselschade? Dan zal uw wederpartij naar alle waarschijnlijkheid uw medische voorgeschiedenis opvragen om te zien of er misschien sprake is van predispositie of pre-existentie.

Hoewel de woorden wel eens door elkaar worden gebruikt, is er een wezenlijk verschil tussen predispositie en pre-existentie. Toch zijn ze beide belangrijk bijhet verloop van het letselschadetraject.

Pre-existentie

Pre-existentie houdt in dat klachten al bestonden voordat het ongeval plaatsvond, of dat u al eerder medische klachten had die vergelijkbaar zijn met de klachten die u overhoudt aan het ongeval. Bijvoorbeeld als u een ongeval hebt waarbij u een whiplash oploopt, en niet lang daarna opnieuwvan achteren wordt aangereden. Komen de klachten die u hebt dan door het eerste of tweede ongeval? Moet de aansprakelijke partij van het tweede ongeval dan uw schade door de whiplash vergoeden?

Predispositie

Predispositie is iets anders. Van predispositie wordt gesproken als men het heeft over uw aanleg voor een bepaald verloop van de klachten. Als u om een of andere reden kwetsbaar bent of bepaalde (latente) aanleg heeft voor klachten. Dus als u vatbaarder bent dan de gemiddelde persoon voor de klachten, dan spreekt men van predispositie. Bijvoorbeeld als u genetische aanleg hebt tot somberheid en door een verkeersongeval in een zware depressie raakt, waardoor u niet meer kunt werken. Wiens schuld is dat dan?

Schadeberekening predispositie en pre-existentie

Predispositie en pre-existentie worden vaak door verzekeraars gebruikt als tegenargument: de klachten komen niet door het ongeval, deze waren al aanwezig of zouden zich ook zonder het ongeval op deze manier ontwikkeld hebben.

Dit kan heel naar aanvoelen en u het gevoel geven dat al uw klachten uw eigen schuld zijn. Dit is natuurlijk niet zo. Een verzekeraar mag willen dat u een kerngezonde modale burger bent met een medische voorgeschiedenis als een onbeschreven blad, maar in de meeste gevallen is hier nu eenmaal geen sprake van. Feit is dat u klachten hebt ná het ongeval. En schade is schade.

Bij het berekenen van uw schadevergoeding, wordt er uitgegaan van het conditio sine qua non-principe. Dat wil zo veel zeggen als: hoe had uw leven eruit gezien in het hypothetische geval dat het ongeval niet had plaatsgevonden? Hadden uw klachten zich dan ook op deze manier ontwikkeld?

Schadeberekening pre-existentie

Blijkt uit onderzoek dat de klachten die u claimt te hebben overgehouden aan het ongeval, daarvoor al bestonden? Dan hoeft de aansprakelijke hier geen schadevergoeding voor te betalen. Want: had het ongeval niet plaatsgevonden, dan hadden de klachten zich in alle waarschijnlijkheid op dezelfde manier ontwikkeld. Dit is echter niet altijd even eenduidig en zal per zaak verschillen.

Schadeberekening predispositie

Hoe er in het Nederlands recht wordt omgegaan met de vergoedingsplicht van de wederpartij omtrent predispositie, is interessant. De veroorzaker van een ongeval moet het slachtoffer namelijk nemen zoals het is, inclusief vatbaarheid voor bepaalde medische kwalen of aandoeningen. Het slachtoffer hoeft niet te voldoen aan het eerder genoemde beeld van een kerngezond, gemiddeld persoon. Schade die het gevolg is van predispositie, dient dus gewoon vergoed te worden door de wederpartij!

Schadebeperkingsplicht: uw eigen verantwoordelijkheden

Een kanttekening bij bovenstaand verhaal is wel dat u als slachtoffer van letselschade een zogenoemdeschadebeperkingsplicht hebt. U moet zich inspannen om het herstelproces zo vlot mogelijk te laten verlopen, anders kan u een deel eigen schuld worden toegerekend. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat u u moet laten behandelen door een fysiotherapeut om uw klachten te laten verminderen.

De juridische discussie in bovengenoemde gevallen is ingewikkeld. Laat deze daarom altijd voeren door een ervaren jurist.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel?

Of wilt u dat wij uw zaak direct in behandeling nemen? Vul dan het contactformulier in met uw naam en telefoonnummer. Vertel ons uw verhaal. Een van onze juristen belt u dezelfde werkdag nog terug.

Direct gratis advies